Symposium ''Samen verder in het Westland"

In de prachtige locatie van de druiventuin in Monster werd op 29 oktober 2015 het boeiende symposium ''Samen verder in het Westland" gehouden. Dit gebeurde onder leiding van provincie ZH en gem. Westland. 

Doel is een brede Gebiedsverkenning welke in 2016 moet leiden tot een investeringsagenda voor de glastuinbouw in Westland: modernisering, een economisch gezonde tuinbouw, energietransitie en gebiedsontwikkeling in Greenport Westland-Oostland. Ook wil men dat dit de meest duurzame sector in de wereld wordt. Er moeten nieuwe producten komen en  veel nieuwe markten worden ontdekt. Cruciaal is betere bereikbaarheid via het 3-in-1 wegenproject.

Het Symposium, zoals ik het beleefde
Naast enkele tafelgesprekken onder leiding van Jan-Jaap in der Maur waren er ook excursies en workshops. En er waren ter opluistering een sneldichteres, een columnist en een zangeres, eigenlijk het leukste van de dag.

Het symposium wilde antwoord op vragen die wat afweken van de doelen:
1 Hoe blijft de greenport het grootste kennis- productie- en handelscentrum van versproducten ter wereld?
2 Hoe worden we een greenport 3.0 waarbij haven en stad, de wereld, gezondheid en welbevinden steeds dichterbij komen?

De deskundigen die hier hun mening over gaven waren: Pieter Eenhoorn (VNO-NCW Westland Delfland), Jan Willem Immerzeel (Metropoolregio Rotterdam Den Haag), Derk Loorbach (Dutch Research Institute for Transistions (DRIFT)), Jacco van der Tak (Havenbedrijf Rotterdam), Gert Veenhof (Aann.maatschappij Van Gelder), Adrie Visbeen (Visbeen Transport), Ruud van der Vliet (RABO Westland), FloraHolland, en bestuurders van de provincie en Westlandse wethouders.
Er waren vooral veel ambtenaren aanwezig, wat politici en de bekende Vips uit de sector.

--
Ik vond vraag 1 vreemd want waarom moet je ''de grootste'' willen zijn? Ik opteer liever ''de beste'' te zijn, dan kan je voor blijven op anderen... en wat productie betreft zijn we al lang niet meer het grootste ter wereld en dat worden we ook niet want glastuinbouw verdwijnt deels uit Nederland...
Vraag 2 was interessanter waarbij niet duidelijk is wat nu precies wordt bedoeld. Ik zou zelf denken aan een snelle radicale transitie naar een duurzame, energieneutrale, circulaire economie en een leefbare gezonde samenleving en de vraag welke vorm van agro economie toekomstproof is.

Feest vanwege 3-in-1
Het symposium betrof echter vooral de feestelijke afsluiting van het 3-in-1 infrastructuurproject. Dat enkele delen van de wegen nog niet klaar waren en ook aansluitende gemeentewegen zoals naar Maasdijk nog moeten worden aangelegd mocht de pret niet drukken. Er werden veel mooie woorden en volzinnen gesproken en het ego opgepoetst. Het project heeft volgens de bedenkers, de provincie, de metropool Rotterdam/Den Haag en de gemeente  Westland een belangrijke bijdrage geleverd aan de bereikbaarheid, veiligheid en vooral aan de leefbaarheid. 

Reden voor feest, maar niet nadat legendarische woorden werden gesproken dat het een'' icoonproject'' is en dat Westland voortaan daar aan herkend zou worden. Met de megarotondes, de wegen en de fietsbrug is Westland nu ''iconisch''... dat u dat maar weet!

Gelukkig zo zei men neemt het verkeer toe (anderen bestrijden dat en Westlanders zullen er niet blij mee zijn) en zei men, in Westland wordt veel geld verdiend en de infrastructuur is nu gelukkig op orde. De doorstroming is geweldig en dankzij de samenwerking is dit succes tot stand gekomen. Veiligheid, bereikbaarheid, een iconisch project dus...
Westland werd meermalen genoemd als een unieke vestigingslocatie om aan de voedselvraag van de wereld te voldoen.

Wethouder Meijer: economie en infra gaan goed, de N211 wordt ongelijkvloers en breder en de N213 vierbaans. En daarna gaan we verder.

De MRDH (Metropool) wil verbinding tussen de Mainport en de greenport, dus meer wegen en tunnels. De metropoolregio is belangrijk voor vervoer en werkgelegenheid. Wensen zijn dat  de hoofdstructuur  nog beter wordt en de metropool ziet daar een belangrijke taak voor zichzelf.

Wethouder Weverling, die zoals hij zelf zei elke week 87 uur werkt, ziet Westland als toonaangevend in de wereld. Weverling wil dat het duurzaam glas blijft...
Alle sprekers denken dat er veel meer transport zal komen dus drukker op de wegen.

Jaco van der Tak (de zoon van...) vertegenwoordigde de Rotterdamse haven en hij ziet kansen voor samenwerking.

De Rabobank stelt dat samenwerken nodig  is om naar de gewenste verdienmodellen te komen. Ook zijn cross-overs nodig; mooi, maar hoeveel jaar horen we dat al. De economische vooruitgang staat primair in het beleid van alle sprekers.

Over vooruitgang van de leefbaarheid, vergroening, verblauwing en verschoning van Westland heeft niemand het gehad.

Prof. Derik Toornbak (Erasmus) stelde dat de strategie van de sector niet de beste is. Beter is om vanuit de inhoud te vertrekken en niet op korte termijn te denken  maar op lange termijn
en er is een radicale visie nodig. Dat deed mij denken aan het onlangs gehouden Westland event...

Fietsen in Westland
En fietsen in Westland is nu fantastisch met 4 tunneltjes en een fietsbrug, veilig en fijn want fietsers en verkeer zijn gescheiden, dat is de mening van de heren, maar de werkelijkheid is anders...
(over het onderliggende fietspadenstelsel dat slecht van kwaliteit, te smal, langs te drukke wegen ligt en niet veilig is en te vaak tweezijdig, werd niets gezegd, ook niet over Cool company waar meer dan 1000 vrachtwagens elke dag een druk tweezijdig fietspad kruisen). De conclusie van de sprekers is: fietsen in Westland is mooi, de leefbaarheid is verbeterd en de burgers zijn er goed uit gekomen. (Westland lijkt klaar te zijn)

(Zelf denk ik dat de sprekers nog nooit in Westland gefietst hebben! Als veelfietser/fotograaf en bomenman fiets ik veel in Westland en wil hierbij de fietsconclusie bestrijden, die tunneltjes zijn wel handig dat wel.)

Workshops
Er waren vier workshops: Energietransitie, Greenport in ontwikkeling, bereikbaar en verbonden Westland en De N211 geeft energie: een energieneutrale weg naar de duurzaamste Greenport

Zelf deed ik die van ''Greenport in ontwikkeling'' waarbij deze vraag centraal stond: ''hoe zorgen we dat de Greenport het grootste kennis-, productie- en handelscentrum van versproducten ter wereld blijft'' Inleiders waren Tjerk Gorter van Qanbridge en Aad Janssen van AAB
Vooraf was er een bezoek aan AwArd Raspberries van Ard Zwinkels in de Lier, een erg leuk bedrijf.
(ik kan u nu al verklappen dat er geen antwoord op de vraagstelling is gekomen)

Tjerk zei dit: Nodig is meer winst, vergroting van het marktaandeel, NL wordt de keypartner van het buitenland, van seed to feed, we moeten minder arrogant zijn, er is nu een versnipperde agrosector, zijn stelling: we moeten het verleden los laten, handen ineen en lef hebben.
Welke kansen zien we voor onderwerpen als ruimtegebruik, logistiek, energievoorziening, duurzaamheid en vestigingsklimaat?

We gaan naar Greenport 3.0
Er moet een schaalsprong komen en meer aandacht voor de circulaire economie, warmte hergebruik, het assimilatiebeleid e.d.
Westland heeft 3 poten: Veredeling, handel /logistiek en kennis.

Aad Jansen sprak over de beperkte mogelijkheden van schaalvergroting in Westland, zei dat kennis essentieel was en dat grenzen vervagen. We moeten in de internationale tuinbouwmarkt vooral in concepten denken.

Een onverwachte openhartige bekentenis was er van de manager van Nature's Pride die zich eigenlijk schaamde dat zij over de hele wereld voedsel slepen, dat kan duurzamer en beter, maar ja...

Wat niet aan bod kwam
De balans tussen hard en zacht kon ik niet ontdekken. Alleen aandacht voor betuum, staal, glas en beton, maar er moet, voor leefbaarheid, evenwicht zijn tussen hard en zacht, tussen grijs, groen, blauw en schoon en dat is er echt niet.
Er wordt aan al dat verkeer geen enkele eis gesteld aan schone uitlaatgassen en bomen zijn op veel plekken gekapt. Duurzaam veilig leidt tot ontboming en kaalslag en maakt de wegen niet veiliger, wel lelijker.

Westland is de minst groene gemeente van Nederland met slechts 25 vierkante meter groen per inwoner (75 meter is het landelijk minimum)
Ik vraag dus aan het college en beleidsmakers; wat voor plannen heeft u om de leefbaarheid duurzaam te verbeteren en de balans tussen grijs, groen en blauw te herstellen en zo een gezonde leefbare en mooie omgeving te creëren in Westland.

Trends in voeding
Niemand sprak over het belang voor de glastuinbouw van de opkomst van: zeewier, insecten, kroos, algen, drinkfood, kweekfood, kweekvis in het lab en schimmels, de dreiging van GMO food en de invloed van TTIP. Maar ook niet over opkomende vormen van Internethandel. En er is een verschuiving naar niet meer ontbijten, maar even een drankje nuttigen.

Opvallend is ook dat niemand het had over mogelijke nieuwe vervoersvormen, eerdere rapporten spreken van ondergronds vervoer in pijpen, maar ook door de lucht via drones kan zomaar komen. En een railverbinding zal er voorlopig niet komen naar Westland.
En erg belangrijk, overal in de wereld worden volop Westlandse kassen gebouwd om zelf local for local te telen. Dat dit grote gevolgen heeft voor de Westlandse en Nederlandse glastuinbouw is logisch.

Samenwerken helpt dat nu echt?
Een persoon slechts had in de workshop wat zorg en kritiek, maar daar werd niet naar geluisterd. Hij meende dat al die voedselproductie en gesleep over de wereld niet duurzaam is en het helemaal niet nodig is dat het in Nederland wordt geteeld; dat is durven...

Zelf bracht ik in dat een groot probleem is dat de hele kolom geld verdient (de supermarkt het meeste) maar de teler niet of veel te weinig. Dat samenwerken zal zeker voordeel opleveren, maar als de prijs structureel te laag blijft lost het niets op en we kunnen nooit concurreren met goedkope landen waar de kwaliteit ook beter wordt.
Verder merkte ik op dat het kwekersrecht de essentie is van het innovatiesucces voor de tuinders op het vlak van producten, maar dat dit dreigt te verdwijnen mede door octrooi kunnen krijgen op natuurlijke planteigenschappen en straks de invloed van TTIP.

Tot slot
Alle conferenties, symposia en de vele onderzoeken en documenten van de afgelopen jaren, zoals dat van Prof. Nijkamp, Verkassen, op reis met Westland etc. en mijn eigen document over de toekomst van Westland van dec. 2014 helpen niets en verdwijnen allemaal in een la. Even vrolijk wordt er weer een nieuw symposium georganiseerd.

En bijzonder is ook dat sommige aanwezige politici overtuigd halleluja roepen en het symposium Twitterend de hemel in prijzen, vermoedelijk ontbreekt voldoende inzicht in de branche bij hen en is een kritische geest hen onbekend. Toch heb je dat nodig voor vooruitgang en ontwikkeling.

Kortom het was een erg leuk, goed verzorgd en nuttig symposium, vooral voor de aanwezige ambtenaren en bestuurders, maar of de sector hier verder mee komt is zeer de vraag.
En er was geen antwoord gekomen op de vragen die aan het begin werden gesteld.

En het mantra ''Westland red de wereld met voeding'' is onzin want het overgrote deel van voeding komt van de landbouw, veeteelt, visvangst en nu meer en meer labfood, insecten etc. Glastuinbouw is in dit geweld marginaal, maar wel belangrijk voor de variatie van het voedsel en het heeft potentie voor gezondheidsvoeding.